Ο Κόσμος των παιδιων

Ο Βαρλάμης αγαπούσε τα παιδιά.
Η αγάπη του αυτή είχε ένα βαθύ και ουσιαστικό περιεχόμενο. Πίστευε ότι μπορούμε εμείς οι ενήλικες να μάθουμε πολλά από τα παιδιά και τον κόσμο τους, ενώ από την άλλη πρέπει να προστατέψουμε τον κόσμο της παιδικότητας ως την πιο πολύτιμη ουσία που ασφαλίζει το μέλλον μας.

Ένα μεγάλο μέρος της καλλιτεχνικής του δημιουργίας αναφέρεται στα παιδιά και ένα επίσης μεγάλο μέρος της καλλιτεχνικής του δημιουργίας είναι εμπνευσμένο από τον κόσμο της παιδικότητας.

Αλλά και ο ίδιος σαν άνθρωπος διατήρησε σε όλη του την ζωή τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν την παιδικότητα, τον ενθουσιασμό του για δημιουργία, το χιούμορ, και μια αγαθή προσέγγιση των ανθρώπινων σχέσεων.

Αυτά τα στοιχεία, με μεθοδικό τρόπο, προσπάθησε όσο ζούσε να τα μεταφέρει και στους άμεσους συνεργάτες του με τους οποίους έκανε το τεράστιο και πολύπλευρο αυτό καλλιτεχνικό έργο.

Ο «ΚΟΣΜΟΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ» του Βαρλάμη περιλαμβάνει πολιτειακές δράσεις, βιβλία, design και αρχιτεκτονικά έργα ενώ η περίφημη μέθοδός του εκμάθησης σχεδίου για μικρούς και μεγάλους, άνοιξε νέες προοπτικές σε παγκόσμιο επίπεδο. Το Μουσείο που ίδρυσε και διηύθυνε όσο ζούσε στην πόλη Schrems της Αυστρίας, συνεχίζει και σήμερα με τους βοηθούς του, να έχει εκπαιδευτικό προσανατολισμό και ένα σημαντικό κύκλο παιδαγωγικών δράσεων.

Αντιπροσωπευτικές δράσεις, εκθέσεις και έργα:

ο ίδιος γράφει..

Μα τι είναι αυτός ο κόσμος των παιδιών; Ποια είναι η θεωρία του, οι αξίες του; Κι ύστερα πώς πλησιάζει κάποιος αυτό τον κόσμο; Αναφέρομαι βέβαια σ’ ένα σχετικά άγνωστο πολιτισμό, σ’ έναν προκρατικό πολιτισμό που στο κέντρο του είναι κρυμμένο το πιο πολύτιμο αγαθό: Το αγαθό της Παιδικότητας. Το αγαθό που μπορεί να συνοδεύει τον άνθρωπο σε όλη του τη ζωή, εάν καταφέρει να την ασφαλίσει με έξυπνο τρόπο. Δυστυχώς η λεγόμενη ενηλικίωση κάνει τον άνθρωπο να απομακρύνεται από το χιούμορ, από τον ποιητικό αυθορμητισμό, απ’ το απρόοπτο και το τυχαίο και προπάντων από το να μπορεί να θαυμάζει μέχρι το τέλος, να συμμετέχει με ενθουσιασμό στο θαύμα της ζωής.

Στα μάτια των παιδιών όλες οι υλικές αξίες των ενηλίκων, ό,τι “σοβαρά” στοίβαξαν και γέμισαν τα σπίτια τους, γίνονται μετέωρα, έχουν φτερά και χάνουν τη λειτουργικότητά τους μέσα στο παιχνίδι της φαντασίας. Και τα χρώματα και τα σχήματα της φαντασίας έχουν μια γλύκα που, ποτέ μα ποτέ, δεν μπορούν να φέρουν τα “πραγματικά”, τα “βαριά”, τα “σοβαρά” που αξιολογούνται μέσα στο φορμαλισμό και στην τυπολογία της μηχανιστικής και υλιστικής αντίληψης. Η λύση που απομένει είναι η προσέγγιση αυτού του προκρατικού πολιτισμού της παιδικότητας, που είναι συνάμα και η σύλληψη της ελπίδας του μέλλοντος.

Επιστροφή στην παιδικότητα, η ελπίδα του μέλλοντος
Αναφέρομαι στην πρώτη ουσιαστική διαμόρφωση της προσωπικότητας του ανθρώπου, που στην ουσία ορίζεται στα παιδικά χρόνια. Η συμπαράσταση στην παιδική φιλοσοφία, ορίζεται από ένα πολύ λεπτό σύστημα συμπεριφοράς και αγάπης. Οι γονείς, οι κηδεμόνες, οι ενήλικες δηλαδή, πρέπει να χαμηλώσουν αρκετά σ’ αυτά τα μικρά όντα και να αρχίσουν να μαθαίνουν απ’ αυτά την ουσία της ζωής, τον απέραντο θαυμασμό για όλα τα φαινόμενα.

Χρειάζεται όμως και ο απαιτούμενος χρόνος για να συμφιλιωθεί το παιδί με τη δική του επιστημονική μέθοδο, το παιχνίδι. Και το παιχνίδι δεν αφορά μόνο τη διασκέδαση, αλλά και τη διείσδυση του παιδιού στο άμεσο περιβάλλον της πόλης, στην ιστορία και το κοινωνικό σύνολο.

Δυστυχώς στην εποχή μας ούτε ο χρόνος υπάρχει, ούτε ο σεβασμός γι’ αυτό τον αδύναμο πολιτισμό των παιδιών. Τα παιχνίδια των παιδιών λιγοστεύουν, η ζωντανή γειτονιά εξαφανίζεται, οι συνομήλικοι φίλοι γίνονται λιγότεροι και τα παιδιά αναγκάζονται να επιβιώσουν με μια μη πραγματική αντίληψη της ζωής που καταλήγει στη μεγάλη ασθένεια της εποχής, το ναρκισσισμό, δηλαδή την ανικανότητα του ανθρώπου να επικοινωνήσει με τους άλλους, δηλαδή τον ατομικισμό με την τόσο καταστρεπτική του επίπτωση. Στην καλύτερη περίπτωση πρέπει να αρχίσουμε μια αντίστροφη κίνηση που θα ασφαλίσει στα παιδιά τα ανθρώπινά τους δικαιώματα. Την ασφάλειά τους απ’ τα αφηνιασμένα μέσα μαζικής πληροφορίας και το κυριότερο: με την προώθηση του παιχνιδιού της φαντασίας και της δημιουργίας.

Η επιστροφή μας αυτή στα παιδιά πέρα από τα άλλα θα εξασφαλίσει σ’ εμάς τους ενήλικες μια μεγαλύτερη ευελιξία στο σώμα και στο πνεύμα. Παίζοντας με τα παιδιά θα μας δοθεί η ευκαιρία να ξανασυνδέσουμε τη δική μας παιδικότητα,- που είναι στην ουσία το θεϊκό στοιχείο μέσα μας,- με τις νέες γενιές, με το μέλλον. Εάν είμαι για κάτι περήφανος, είναι μόνο γιατί κατάφερα να κρατήσω σε όλη μου την ζωή αυτό το μυστικό που με πολύ ευγένεια φανέρωσαν οι Αιγύπτιοι ιερείς στον Σόλωνα: Έλληνες αεί παίδες εισί.

Ε. Βαρλάμης

Μάθε περισσότερα!

Τα σχέδια του Βαρλάμη είναι σίγουρα μία καλή πηγή έμπνευσης.

Μην χάνεις χρόνο!

Ξεκίνα να δημιουργήσεις μία ωραία φανταστική ιστορία, ένα παραμύθι. Οι εικόνες με τον Εξωγήινο, τον Γάτο και τα περίεργα σπίτια τους παρακάτω μπορεί να σε βοηθήσουν για την αρχή.

Συνεργάσου με τις συμμαθήτριες και τους συμμαθητές σου, αλλά και με τους γονείς σου. Γιατί όχι και με τον παππού και την γιαγιά.

Χρειαζόμαστε χιούμορ, πρωτοτυπία και πολύ κέφι.

Ξεσήκωσέ τους όλους…!

Καλή επιτυχία.